00 Porten til geologi
01 Álttá báktevuođđu
Álttá báktevuođđu lea juhkkojuvvon golmma oassái, vuolemusas lea vuođđobákti. Ahki: 600–2400 miljovnna jagi. Duogáš: Vuođđobákti lea šaddan šolgan geađggis, mágmás, mii stirddui máilmmi siskkožis (čiekŋalisbáktešlájat) dahje eatnama nalde vulkánarussuma maŋŋel (beaivebáktešlájat), ja sedimeanttain maid leat šaddan daid báktešlájaid nala. Hápmi: Garrasit earáhuvvan, ja dain lea hápmi rievdan alla deattu ja temperatuvrra dihte. Gos Álttás gávdno: Siskkimusas Álttávuona vuotnabađas ja Finnmárkku duoddaris.
02 Dieváidvuovdijoavku
Vuođđobávtti bajábealde lea Dieváidvuovdijoavku. Ahki: 400–600 miljovnna jagi. Duogáš: Geađgiluvvan sedimeanttat nu go čievra, sáttu, silta ja láirá. Hápmi: Unnán earáhuvvan, ii leat sirdásan das gos šattai. Gos Álttás gávdno: Govččai olles Norgga, Ruoŧa ja Suoma. Dál gávdno dušše seakka sáhcu Skandinavia čađa, Finnmárkku rájes davvin Gaska-Ruoŧa rádjái lulde. Nuortan dat lea gollán ja oarjin lea šaddan latnjalasbávttiid vuollái. Álttás gávdno Ráirrus, Ruoššaluovttas, Gávvuonas ja Čávžžus.
03 Latnjalassii hoigojuvvon bávttit
Bajemusas leat latnjalassii hoigojuvvon bávttit. Ahki: 510–600 miljovnna jagi, boarrásit go Dieváidvuovdijoavku, vaikko lea ge dan bajábealde. Duogáš: Olu báktešlájat bohtet Báltalaš galbba ravddas ja Laurentias, ja maiddái mearabotnis ja mikrokontineanttain daid dološ kontineanttaid gaskka (nu go Islánda). Báktešlájat hoigaduvvojedje oarjedavábealde ja dan guvlui mii dál lea Norga, dalle go kontineanttat Baltica ja Laurentia beaškkeheigga oktii dalle go dat kaledonialaš várreráidu šattai 400–500 miljovnna jagi áigi. Vuolemus latnjalassii hoigojuvvon bávttit leat unnán sirdásan, ja bajemus latnjalassii hoigojuvvon bávttit bohtet guhkkin ja leat olu rievdan. Gos Álttás gávdno: Álttávákkis, ja váriin dain sulluin mat leat Álttávuona fávllimusas.
04 Geologalaš dávvirgiisá
Riddosullot Sievju, Stierdná ja Sállan Oarje-Finnmárkkus leat ivdnás oasit Norgga geologalaš kárttas. Dáin sulluin leat hárvenaš báktešlájat, čáppa krystállaiguin, mat leat šaddan máilmmi siskkožis 550–580 miljovnna jagi áigi.
A – Albihtta, Sievju
B – Gipsa, Ákšovuotna
C – Citriidna, Ráhkkerávju
D – Kvarca, Lákkovuotna
E – Sillimanihtta, Sállan
F – Diopsiida, Sievju
G – Sodalihtta/Biotihtta, Sállan
H – Kyanihtta, Sállan
I – Apatihtta/Albihtta, Sievju
J – Ametysta, Sállan
K – Muskovihtta/Granáhtta, Turmaliidna, Lákkovuotna
L – Chalkopyrihtta, Ráhkkerávju
M – Zirkona, biotihtta ja albihtta, Sievju
05 Vujohatláirá Álttás
2020:s fierai láiráuđas Vuorašnjárggas. Gávcci viesu manne dan mielde. Vujohatláirá lea dábálaš Norggas. 1975 rájes leat fierran unnimusat golbma uđđasa dušše Álttá-guovllus. Láirá mii dál lea gáttis lea šaddan mearas maŋemus jiekŋaáiggis. Mearačázi sálti lei oassi láirrá struktuvrras. Áiggi mielde lea sáivačáhci doidán eret sáltti ja láirá ii lean šat liikká nanus. Láirá sáhttá luoitit jus olbmot dahje luondu deaddá dan. De šaddá golgi láirán ja gohčoduvvo vujohatláirán.